Կամակոր թագավորը

    Լինում է, չի լինում ̀ մի  կամակոր  թագավոր  է  լինում:Մի  օր  նա  կանչում է  իր  երկրի  բոլոր   դեր□ակներին  և  հրամայում, թե  ինձ  համար  մի  այնպիսի  վերմակ  կարեք, որ  հասակիս  համեմատ  լինի ̀ ոչ  երկար, ոչ  կարճ:Ոչ մի   դերձակ  չի  կարողանում  թագավորի  հրամանը  կատարել, բոլորի  գլուխներն  էլ  կտրել  է  տալիս:

   Օրերից  մի  օր  թագավորի  մոտ  մի  դերձակ  է  գալիս:

– Թագավորն  ապրած  կենա, -ասում  է  նա, –  ես  քո  ուզած  վերմակը  կկարեմ:Ոչ  երկար  կլինի, ոչ կարճ:

 – Լավ, – ասում է թագավորը, – բայց  տես,  եթե  մի  փոքր  երկար  եղավ  կամ  կարճ, իմացած  լինես ̀ գլուխդ  կտրելու  եմ:

 -Համաձայն   եմ, թագավորն  ապրած  կենա, թե  չկարողացա ̀  գլուխս  կտրի:

  Դերձակը  գնում  է  մի  վերմակ  կարում,  դիտմամբ  էլ  մի  քիչ  կա□ճ  է  անում:Տանում  է,  դնում     թագավորի  առաջ:Փեշի  տակ  էլ  թաքուն  մի  ճիպոտ  է  պահած  լինում:

  -Թագավորն  ապրած  կենա, – ասում է  դերձակը ̀  գլուխ  տալով, – քո  ուզած  վերմակը  կարել  եմ:Տես ̀  կհավանե՞ս:

  -Տեսնենք  հասակիս  հարմա՞ր  է, թե՞  ավել- պակաս, –  ասում  է  թագավորն  ու  պառկում  թա□տին, վերմակը  քաշում  վրան:Վերմակը  հազիվ  ծնկներին  է  հասնում, ոտքերը  բաց  են  մնում:

  Դերձակն  իսկույն  փեշի  տակից  հանում  է ճիպոտը  և  խփում  թագավորի  ոտքերին:

  -Թագավորն  ապրած  կենա, – ասում է  դերձակը, – ամեն  մար□  իր վերմակի  համեմատ  պիտի   ոտքը  մեկնի:

   Թագավորն  ամիջապես  ոտքերն  իրեն է  քաշում,  թաքցնում  վերմակի  տակ:

   Կամակոր  թագավորն  այլևս  ոչինչ  չի  կարողանում  ասել:Նույնիսկ  մեծ –մեծ   նվերներ  է տալիս  ու  ճանապարհ  դնում  հնագետ  դերձակին:

1.Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
   մարդ_____________________________

  թախտին _____________________________

  կարճ   _____________________________

   դերձակներին  _____________________________

2.Ի՞նչ  է  նշանակում  դերձակ  բառը.

Նա այն մարդն է, ով շորեր է կարում, օրինակ վերմակ, շորեր և այլն։__________________________

3.Ո՞ր   դարձվածքի   իմաստն  է  սխալ  բացատրված.

    ա/ գլուխը  դատարկ   –  հիմար, անխելք, տգետ

     բ/ թև առնել  –  ոգևորվել, ոգեշնչվել

     գ/ կողը  հաստ – համառ, կամակոր, ինքնասածի

     դ/ ձեռք մեկնել –  ձեռքով անել, հեռանալ

4.Տրված  բառերից  ո՞րն  է  ածանցավոր.

      ա/ օրերից

      բ/  գլուխ                             ________________

      գ/ թագավոր

       դ/ ոչինչ

5.Ի՞նչ  խոսքի  մաս  են  տեքստում ընդգծված  բառերը:

   երկրի – գոյական_______________________                          ______________________

   երկար_- ածական______________________                          ______________________

   դերձակը – գոյական_______________________                          ______________________

   ասում է  – բայ_______________________                          ______________________

6.Տեքստում  ընդգծված  նախադասաությունից  դու՛րս  գրիր   երկու  լրացում:

  ոտքերն ___________________          

  վերմակի  տակ__________________

7.Տեքստից  դու՛րս  գրիր  մեկական  պատմողական  և  հարցական   նախադասություն:

   Լինում է, չի լինում ̀ մի  կամակոր  թագավոր  է  լինում:_____________________________________________________________________________

   Տես ̀  կհավանե՞ս:

_____________________________________________________________________________

8.Կետադրի՛ր  հետևյալ  նախադասությունը.

    Դերձակը  հասկացավ, որ  թագավորը  հիմար է:

9.Օգտագործելով  տրված  բառերը ̀ լրացրու՛  առած-ասացվածքները.

    ա/ Ծաղիկը   __ ծաղկին _________  նայելով  է  բացվում:

     բ/Թթու  է, թան  չի,  ամեն ____ մարդու _________ բան չի:

     գ/Մեջք –մեջքի  որ  տանք, __ սարեր,__________ շուռ  կտանք:

      դ/Արջից  վախեցողը  անտառ  _ չի  գնա __________:

   / սարեր,չի  գնա, մարդու, ծաղկին/

10.Ի՞նչն  է  ստիպում  թագավորին  նման հրաման  արձակել:

  _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11.Ի՞նչ  հնարամտության  է  դիմում  դերձակը:

Նրա վերմակը կամ կարճ էր կամ երկար, ուզում էր իր հասակին համապատասխան վերմակ ունենալ____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________

12.Ժողովրդական  ո՞ր  ասացվածքն  է  օգտագործված  տեքստում:

   Ամեն  մարդ  իր վերմակի  համեմատ  պիտի   ոտքը  մեկնի:___________________________________________________________________________________

13.Ուրիշ ո՞ր հեքիաթի  հերոսին  ես  նմանեցնում  թագավորին:

    Սուտասան հեքիաթի միջի թագավորին եմ նմանեցնում___________________________________________________________________________________

14.Կամակոր  թագավորին  պատժելու  մի  հնարք  էլ  մտածիր  դու:

  Նրա համար վերմակ չէի կարի, որ մրսեր ___________________________________________________________________________________

   ___________________________________________________________________________________

   ___________________________________________________________________________________

15.Ի՞նչպես  ինքդ  կվերնագրեիր  տեքստը:

   Խելամիտ դերձակը__________________________________________________________________________________

Թեսթ 4

Մարկ Տվեն
Թոմ  Սոյերի արկածները

Երկուշաբթի առավոտյան Թոմն իրեն շատ դժբատ զգաց: Նա միշտ իրեն դժբախտ էր զգում, որովհետև այդ օրով էին սկսվում մի նոր շաաթվա տանջանքները դպրոցում: Նա այդ օրը ցանկանում էր, որ ընդհանրապես կիրակի չլիներ. գերության մեջ լինելը դրանով ավելի ատելի էր դառնում: Թոմը պառկած մտածում էր: Հանկարծ նա ցանկացավ հիվանդ լինել. Այդպիսով կարող էր դպրոց չգնալ և տանը մնալ: Այստեղ ինչ-որ անորոշ հնարավորություն կար: Նա ինքն իրեն ստուգեց: Ոչ մի տեղը չէր ցավում: Նորից ստուգեց: Այս անգամ թվաց, թե փորացավի նշաններ կան, և նա դրանց հետ որոշակի հույս կապեց: Բայց շուտով այդ նշանները թուլացան և հետզհետե ամբողջովին անհետացան: Թոմը նորից սկսեց մտածել: Հանկարծ մի նոր բան հայտնաբերեց: Վերևի ատամներից մեկը շարժվում էր: Դա արդեն մեծ բախտ էր: Որպես սկիզբ նա ուզում էր տնքալ, երբ մտածեց, որ եթե սկսի այդ պատճառաբանությամբ, մորաքույրն այդ ատամը կքաշի, և դա ցավ կպատճառի: Նա որոշեց ատամը պահել որպես պահեստային  ցավ և ուրիշ պատրվակ գտնել: Որոշ ժամանակ ոչ մի բան չգտավ, հետո հիշեց բժշկի պատմած մի հիվանդության մասին, որ մեկին մի քանի շաբաթով անկողին էր գցել՝ միաժամանակ սպառնալով մատի կորստով: Նա վերմակի տակից հանեց ոտքը սկսեց ուսումնասիրել վիրավոր մատը:  Բայց այդ հիվանդության նշանները չգիտեր: Այնուամենայնիվ արժեր փորել, և նա սկսեց եռանդով տնքալ: Իսկ Սիդը շարունակում էր անտեղյակ մնալ ու քնել: Թոմն ավելի խորը տնքաց, և նրան թվաց, որ մատն իրոք ցավում է: Ոչ մի արձագանք Սիդի կողմից: Մինչ այդ Թոմի շունչը կտրվեց: Նա մի փոքր հանգստացավ, ուժ հավաքեց ու տնքոցների հիանալի մի շարք արձակեց: Սիդը շարունակում էր խռմփալ: Թոմի համերությունն սպառվեց: Նա կանչեց՝ Սի՜դ, Սի՜դ, և եղբորը շարժեց: Դա ազդեց, և Թոմն սկսեց դարձյալ տնքալ: Սիդը հառաչեց, ձգվեց, հենվեց արմունկին և Թոմին նայեց: Թոմը շարունակում էր տնքալ: Սիդը ձայնեց նրան.

– Թո՜մ, լսի՜ր, Թո´մ:

Պատասխան չկար:

– Լսի՜ր, Թո´մ, ի՞նչ է պատահել, Թո´մ:

Նա շարժեց եղբորը՝ մտահոգ նայելով դեմքին:

– Թո՜ղ, Սի´դ, հանգիստ թող ինձ:

– Ի՞նչ է պատահել, Թո´մ, գնա՞մ, մորաքրոջը կանչեմ:

– Ո՜չ, հարկավոր չէ. գուցե կամաց-կամաց անցնի, ոչ մեկին մի՛ կանչիր:

– Բայց ես պարտավոր եմ: Այդպես մի տնքա, Թո´մ, սարսափելի է: Ինչքա՞ն ժամանակ է, որ դու այդ վիճակում ես:

– Ժամե՜ր, ա՜խ, ինձ ձեռք մի´ տուր, Սի´դ:
Բայց Սիդը իր հագուստները վերցրել ու գնացել էր մորաքրոջը կանչելու:  Այժմ Թոմն իսկապես տառապում էր. այնպես լավ էր նրա երևակայությունն աշխատում, և այնքան բնական էին նրա տնքոցները:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

    դժբախտ  __________________

    շաբաթվա __________________

    փորձել __________________

    համբերությունն __________________
2. Գրի´ր տրված բառերի հականիշները.
    ա/ դժբախտ  բախտավոր            ______________
    բ/ ատելի       սիրելի            _______________
   գ/ հիվանդ     առողջ            ________________
   դ/անհետանալ  հայտնվել       ________________

3.Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող հետզհետե  բառը: 

     ա/ աստիճանաբար
     բ/   կարգին
     գ/ ավելի ուշ
     դ/շատ ուշ

4.Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված տեսակը. 

ա/ դժբախտպարզ
բ/ փորացավ-բարդ
գ/ մորաքույր-բարդ
դ/ հիվանդություն-ածանցավոր

5.Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

ա/ վերմակածական
բ/  նշան-գոյական
գ/ ատամ-գոյական
դ/ դպրոց-գոյական

6.Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական:
  Սիդը իր հագուստները վերցրել ու գնացել էր մորաքրոջը կանչելու:
ա/ հագուստները
բ/ մորաքույրը
գ/ Սիդը 
դ/ իր

7.Տեքստից դու՛րս գրիր մեկական պատմողական և բացականչական  նախադասություն:

Երկուշաբթի առավոտյան Թոմն իրեն շատ դժբախտ զգաց-պատմողական,

Ո՜չ, հարկավոր չէ. գուցե կամաց-կամաց անցնի, ոչ մեկին մի՛ կանչիր – բացականչական ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8.Հոմանիշ զույգերից  ո՞րն է սխալ.
ա/ մտածել-մտորել
բ/փնտրել – որոնել
գ/ լսել – ականջ դնել
դ/բնականարհեստական

9.Վերնագրի´ր տեքստը:

 _______________________


 10.Տեքստում ընդգծված նախադասության մեջ բաց են  թողած կետադրական նշաններ:   

  Լրացրո՛ւ  դրանք: Սիդը հառաչեց, ձգվեց, հենվեց արմունկին և Թոմին նայեց։

11.Գրի´ր  մեկ բառով.
ա/ մոր քույրը                  մորաքույր_____________

բ/ միտք անել                 մտածել _____________
գ/ ման գալ                      զբոսնել______________

դ/ որոշում կայացնել  որոշել ______________

12.Ինչո՞ւ էր երկուշաբթի օրերը Ջելսոմինոն իրեն դժբախտ զգում:

Երևի նկատի ունեք Թոմը։ Նա չէր ուզում դպրոց գնալ, շաբաթ կիրակի օրերը մնում  էր տանը ու էլ չէր ուզում դպրոց գնար,անսովոր էր իրեն______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

   
13.Թոմն ինչո՞ւ չէր սիրում կիրակի օրերը: Տեքստում ընդգծի՛ր այդ հատվածը:

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

14.Ինչո՞ւ էր Թոմն ուզում հիվանդ լինել:

Նա ուզում էր հիվանդ լինել, որովհետև չէր ուզում դպրոց գնալ______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

15.Թոմը որոշեց սկզբից չասել ատամի մասին, որովհետև ̀
ա/ հարմար չէր գտնում նման պատճառաբանությունը
բ/պահում էր որպես պահեստային ցավ
գ/չէր մտածել այդ մասին
դ/ մի անգամ արդեն նման պատճառաբանություն արել էր

Թեսթ 5

Պատմում է ինքը՝ Չարլի Չապլինը

Ես ծնվել եմ 1889-ի ապրիլի 16-ին, երեկոյան ժամը 8-ին, Ուոլվորթի շրջանում, Իսթ-լեյն փողոցում: Ես լրագիր եմ վաճառել, խաղալիքներ սոսնձել, աշխատել եմ տպարանում, ապակի փչողի արվեստանոցում, բայց գիտեի, որ դրանք ժամանակավոր են, ի վերջո, դերասան եմ դառնալու:

 … Հինգ տարեկան հասակում իմ առաջին ելույթի համար ես պարտական եմ մորս… Նա ինձ մենակ չէր թողնում վարձով բնակարանում և սովորաբար հետը (տանել)  թատրոն: Հիշում եմ, թե ինչպես կանգնած էի բեմի հետևում, երբ հանկարծ մորս ձայնը խզվեց: Հանդիսականներն սկսեցին ծիծաղել, բղավել. ես չէի հասկանում, թե ինչ է կատարվում: Իսկ աղմուկը գնալով մեծանում էր, և մայրիկս ստիպված եղավ բեմից հեռանալ: Նա սաստիկ հուզված էր, վիճում էր տնրենի հետ: Հանկարծ տնօրենն ասաց, թե կարելի է նրա փոխարեն ինձ թողնել բեմ, և ձեռքիցս բռնած՝ ինձ բեմ տարավ ու (թողնել )այնտեղ մենակ:

 Ահա բեմեզրի  լապտերների վառ լույսի տակ նվագախմբի նվագակցությամբ  ես սկսեցի երել այն ժամանակ շատ տարածված փողոցային մի երգ: Չէի հասցրել երգի կեսն էլ երգել, երբ բեմի վրա անձրևի պես սկսեցին տեղալ մանր դրամներ:Ես ընդհատեցի երգը և (հայտարարել), որ նախ կհավաքեմ փողը, ապա կերգեմ: Իմ ռեպլիկն առաջ բերեց քրքիջ: Տնօրենը բեմ եկավ՝ թաշկինակը ձեռքին, և օգնեց ինձ՝դրամները հավաքելու: Ես վախեցա որ նա դրանք իրեն է պահելու: Հանդիսականները նկատեցին իմ երկյուղը, և դահլիճում քրքիջը սաստկացավ: Համոզվելով, որ նա փողը հանձնեց մորս, ես նոր միայն վերադարա բեմ և ավարտեցի երգը: Երբ մայրս բեմ եկավ ինձ տանելու, նրան դիմավորեցին որոտընդոստ ծափահարություններով: Այդպիսին էր իմ առաին, իսկ մորս՝ վերջին ելույթը: «Նոր դռնապանը» ֆիլմում կա մի դրվագ, ուր տնօրենն ինձ դուրս է անում աշխատանքից: Պաղատագին խնդրելով խղճալ ինձ՝ ես սկսեցի ձեռքի շարժումներով ցույց տալ, որ շատ երեխաներ ունեմ՝ մեկը մեկից փոքր: Ես խաղում էի խեղկատակային հուսալքման այդ տեսարանը, իսկ մեր տարեց  դերասանուհին, մի կողմ կանգնած, նայում էր մեզ: Պատահաբար նայեցի նրա կողմը, և, ի զարմանս ինձ, նրա աչքերում արցունք տեսա:

– Ես գիտեմ, որ դա պետք է ծիծաղ առաջ բերի,- ասաց նա,- բայց նայում եմ ձեզ և (արտասվել) ահա: Նա հաստատեց այն, ինչ ես արդեն վաղուց էի զգում. ես օժտված էի ոչ միայն ծիծաղ, այլև արցունքներ առաջ բերելու ունակությամբ:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
————— առաՋին ————————————

———— տնՕրենի —————————————
————— վերադարՁա ————————————

—————— երԳել ———————————

 2. Ի՞նչ է նշանակում պաղատագին բառը.

 ա/ ստիպված
 բ/բարձրաձայն
 գ/ թախանձագին
 դ/ սառնասրտորեն

3. Գրի՛ր տրված  բառերի հոմանիշները.
ա/ մենակ        __Միայնակ_________________

բ/  սաստիկ    ____ՈՒժեղ_______________

գ/ նոր              ____Չոգտագործված_______________

դ/ փոքր           ___Պուճուր________________

 4. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը.

ա/ բնակարան – պարզ
բ/ դռնապան – բարդ
գ/ ունակություն – ածանցավոր
դ/ մայրիկ – ածանցավոր

5. Տրված բառերից ո՞րն է դրված եզակի թվով.


   ա/ լապտերների

   բ/ ծափահարությունների

   գ / աչքերում

   դ/ դերասանուհին

6. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

ա/ քրքիջ-ածական
բ/երգ-գոյական
գ/ելույթ-գոյական
 դ/տեսարան-գոյական

7. Տեքստի  մեջ  փակագծերում դրված բայերը անհրաժեշտ ձևով համապատասխանեցրո՛ւ տեքստին.

____(տանում էր)  _______________                     _____________________

____(թողեց )________________                    _______________________

_____ (հայտարարեցի)_______________                    _______________________

____________________                    _______________________

8. Տրված նախադասության մեջ գտի՛ր ենթական և ստորոգյալը.

    Մայրիկս ինձ սովորաբար հետը տանում էր թատրոն:
ենթակա      _մայրիկը___________________

ստորոգյալ    ______տանում էր______________

9. Տեքստից դու՛րս գրիր  ուրիշի ուղղակի խոսք պարունակող մեկ  նախադասությունը:
Ես գիտեմ, որ դա պետք է ծիծաղ առաջ բերի,- ասաց նա ։————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

10. Տեքստում ընդգծված նախադասության մեջ բաց է թողած մեկ կետադրական նշան: Լրացրո՛ւ.
 Ես վախեցա, որ նա դրանք իրեն է պահելու: ————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

11. Ո՞ւմ էր պարտական Չապլինն  իր առաջին ելույթի համար:
Նա պարտական էր իր առաջին ելույթի համար իր մայրիկին——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————
12. Ե՞րբ տնօրենը որոշեց Չապլինին թույլ տալ բեմ  բարձրանալ:
Երբ մայրիկի ձայնը կտրվեց և բեմից դուրս եկավ——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————13. Ինչո՞ւ Չապլինը ընդհատեց երգը.

ա/ձայնը խզվեց
բ/վախեցավ, թե տնօրենը հավաքած դրամները պահելու է իրեն
գ/ փողերը հավաքելու նպատակով
դ/մոռացավ երգի բառերը

14. Ինչպե՞ս տարեց դերասանուհին ընդունեց Չապլինի «Նոր դռնապանը» ֆիլմում խաղացած դերը.

ա/ նրան բոլորովին դուր չէր եկել

 բ/ անվերջ ծիծաղում էր

գ/աչքերում արցունքներ էին հայտնվել

դ/ ձանձրույթից հորանջում էր

15. Ո՞րն էր  Չարլի Չապլինի հավատը իր դերասանական տաղանդի նկատմամբ:

Նա հավատում էր, որ իր խաղերը մարդկանց կստիպեն ոչ միայն ծիծաղել, այլ նաև արտասվել——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Թեսթ 18 Ալբերտ Մորավիա

Երբ մտքերը սառչում են օդում

(1-ին մաս)

Պիտի որ իմանա՝ մեզանից միլիոնավոր տարիներ առաջ Բ և Եռում շատ ավելի ցուրտ էր, քան այս□ր: Ջերմաստիճանը միլիարդ աստիճան զրոյից ցածր էր, և ամեն ինչ սառչում էր, նույնիսկ՝ մտքերը: Բավական էր մեկը մտածեր. «Ցուրտ է, գրո՛ղը տանի» անմիջապես նրա  գլխավերևում սուր սառցե լուլաներով գրվում էր. . «ցուրտ է, գրո՛ղը տանի»:

Հենց այդ պատճառով էլ Բ և Եռում ոչ ոք չէր համարձակվում մտածել: Բոլորն էլ վախենում էին, որ ուրիշները կկարդան իրենց մտքերը:

Այսպես արջերը, պինգվինները, փոկերը, մարդիկ՝ բոլորը դադարել էին որևէ բան մտածել: Մի խոսքով, Բ և Եռը դարձել էր իսկական հիմարիկների մի աշխարհ:

Դարերից մի դար (երբ ժամանակը դարերով էին հաշվում), մի Ծով Ա. Ցուլ, անշարժ պառկած սառցակտորի վրա, կիսախուփ աչքերով վայելում էր ցուրտը:

Նրա գլխում ոչ մի միտք չկար, բացի մի կարճ «Բա~»-ից: Հենց այդ «Բա~»-ն էլ սառցե տառերով կա□ված էր նրա գլխավերևում: Թե ի~նչ էր ուզում ասել այդ «Բա~»-ով՝ պարզ չէ:

Հանկարծ ջրից դուրս ցցվեց  Օձ Ա. Ձուկն ու, պոչը խաղացնելով, կանչեց.

-Հե~յ, Ծով Ա. Ցուլ, լսիր, ինչ եմ ասում:

-Ասա՛, լսում եմ,- փնթփնթաց Ծով Ա. Ցուլը:

-Ես մի երկրում եղա, որ կոչվում էր Արևադարձ: Ա~յ թե շոգ էր այնտեղ: Եվ գիտե՞ս, այդ երկրում մտքերը չեն սառչում:

-Ի՞նչ ես ասում:

-Հավատա: Ա՛յ, օրինակ, մեկը քեզ է նայում ու մտածում. «Բայց ի~նչ հաստլիկ է այս Ծով Ա. Ցուլը, հա~…», իսկ դու դա չես էլ իմանում, որովհետև այնտեղ մտքերը չեն սառչում ու մնում են անտեսանելի:

-Այդ ո՞վ է ասում, որ ես հաստլիկ եմ,- նեղացած փնթփնթաց Ծով Ա. Ցուլը:

-Օրինակի համար եմ ասում: Լսի՛ր, արի գլուխներս առնենք-կորչենք Բ և Եռից: Թե իմանաս, ի~նչ հաճելի է, մտածիր՝ ի~նչ ուզում ես: Այդ Արևադարձում ես մի կո~ւշտ մտածեցի:

-Ի~նչ էիր մտածում:

-Տարբեր բաներ:

-Օրինակ:

-Ինչ ուզես: Օրինակ՝ մտածում էի, որ արևը կանաչ է: Կամ երկու ան□ամ երկու հավասար է հինգի:

-Հա, բայց արևը կանաչ չի: Իսկ երկու անգամ երկուսը հավասար է չորսի:

-Ճիշտ ես ասում: Բայց հրաշալին էլ հենց դա է, որ կարող ես մտածել՝ ինչ ուզես, ու ոչ ոք չի իմանա:

Օձ Ա. Ձուկն այնքան խոսեց ու համոզեց, որ Ծով Ա. Ցուլը համաձայնեց գնալ Արևադարձ կոչվող երկիրը:

Օձ Ա. Ձուկը լողաց առջևից, իսկ Ծով Ա. Ցուլը հետևեց նրան:

Լողացին, լողացին. ջերմաստիճանը միլիարդ աստիճան ցրտությունից փոխվեց միլիարդ աստիճան տաքության: Աստված իմ, ի~նչ շոգ էր: Ծովը եռում էր, ինչպես ջուրը կաթսայում:

Ծով Ա. Ցուլը դեռ ոչինչ չէր մտածում: Միլիոնավոր տարիներ նա չէր մտածել, հիմա էլ կարծես  քնած էր: Լողալիս մեկ-մեկ հարցնում էր.

– Օձ Ա. Ձուկ, դու արդեն մտածո՞ւմ ես:

-Իհարկե:

-Իսկ ի՞նչ ես մտածում:

-Հազար ու մի բան, և բոլորը քո մասին:

-Ի՞նչ ես մտածում իմ մասին:

-Է~, չեմ ասի ասեմ՝ կնեղանաս:

Ծով Ա. Ցուլը տխրեց: Բ և Եռում ոչ ոք ոչ մեկի մասին ոչինչ չէր մտածում: Աստված գիտի, թե Օձ Ա. Ձուկը հիմա իր մասին ինչեր է մտածում: Բամբասկոտ, բութ, երկերեսանի արարած: Հանկարծ Ծով Ա. Ցուլը նկատեց, որ ինքն էլ Օձ Ա. Ձկան մասին է վատ բաներ մտածում:

Այստեղ բոլորը միայն լավ բաներ են ասում. «Բարի գալուստ, ի~նչ գեղեցիկ ես, ի~նչ իմաստուն տեսք ունես, ի~նչ բե□եր են…»: Բայց Ծով Ա. Ցուլը համոզված էր, որ եթե Բ ևԵռում լինեին, օդում սացե տառերով գրված կլիներ.«Միայն դու էիր պակաս այստեղ, անճոռնի~, ա~յ քեզ մռութ, մի սրա բեղերին նայեք…»:

  1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
    կախված —————————————————

այսօր —————————————————
անգամ —————————————————

բեղեր —————————————————

  • Տեքստից դո՛ւրս գրիր տրված բառերի  հականիշները:
    ա/ցուրտ             տաք————————————

բ/սոված              կուշտ————————————

գ/ուրախանալ    նեղանալ————————————
դ/տաքանալ     սառել—————————————

  • Կազմի՛ր երկու նախադասություն, որ ոսկի բառը մեկում գործածված լինի ուղիղ, մեկում՝ փոխաբերական իմաստով:
    Ժամանակը ոսկի է։ Թագավորը ունի շատ ոսկի

————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

  • Գտի՛ր գլխավերև բառի բաղադրիչները և դրանցից յուրաքանչյուրով նոր բառ կազմի՛ր:
    Գլուխ – գլխացավ————————————————
    Վերև- վերնատուն—————————————————

——————————————————
——————————————————

  • Բացատրի՛ր գլուխ գովել դարձվածքի իմաստը:
    Իր մասին շատ բան է ասում, իրեն մեծացնում է սխալ ձևով—————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————
  • Տեքստից դո՛ւրս գրիր ընդգծված բառերը՝ դիմացը գրելով տեսակը (պարզ, բարդ, ածանցավոր):
    ա/ սուր պարզ —————————
    բ/ սառցակտորի բարդ —————————
    գ/ Արևադարձում բարդ ——————————
    դ/ երկիրը  պարզ——————————
  • Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց գրված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված:
    ա/պինգվին – գոյական
    բ/սառչել-բայ
    գ/հաճելի-ածական
    դ/Ծով Ա.Ցուլ-բայ ,գոյական է
  • Տեքսից դո՛ւրս գրիր մեկ նախադասություն, որում կա մեկ ենթակա և մեկ ստորոգյալ:

փնթփնթաց Ծով Ա. Ցուլը ——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

  • Լրացրո՛ւ հետևյալ ասացվածքները:
    ա/Գյուղ կանգնի գերան կկոտրի—————————————
    բ/Անունը կա ամանում չկա ———————————————
  • Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
    Առանց ձեռքի,
    Առանց ոտքի
    Դռներ է բացում:
                                      քամի————————————
  • Ինչո՞ւ էին ԲևԵռի ապրողները վախենում մտածել:
    Որովհետև այդ երկրում շատ ցուրտ էր, ւ երբ իրենք մտածում էին, դա գրվում է իրենց գլխի վերևուն սառցե սալիկներով————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————
  1. Ի՞նչն էր հրաշալի Արևադարձում:
    Անեբահրաշալին այն էր, որ կենդանիները կարող էին ամեն ինչի մտածել, որ մեկ չէր իմանա իրենց մտացածի մասին———————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————
  2. Ի՞նչ էր մտածում ՕձԱ.Ձուկը ԾովԱ.Ցուլի մասին:

Բամբասկոտ, բութ, երկերեսանի արարած – սրա մասին էր մտածում———————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

  1. Դու՞ր եկավ քեզ պատմվածքի ավարտը: Ինչո՞ւ:
    Այո, դուր եկավ, որովհետև նրանք ծիծաղելու բաներ սկսեցին մտածել իրար մասին————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————
  2. Ո՞ր երկրում կուզեիր ապրել, ԲևԵռում, թե՞ Արևադարձում, ինչո՞ւ:
    Կուզեի ապրել Բևեռում, որովհետև իմ համար ամենազզվելի բաներից մեկը շոգն է և ուժեղ արևը————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Լեզվական առաջադրանք

2.  Գտնելնախադասությանենթականերըևընդգծել:

Ա. Ծերունին մտավ լքված խրճիթը:

Բ. Կարինեն սիրում էր ճամփորդել:

Գ. Հավաքված կանանցից մի քանիսն մաքրում էին ձավարը:

Դ. Զորավարը հոգատար հայր էր:

2 .Կետադրեք նախադասությունները, ընդգծեք շաղկապները:

Փոքրիկ տղաները խաղում էին դրսում, իսկ աղջիկները տանն էին:

 Մարդիկ բակ դուրս եկան, երբ անձրևը կտրվեց:

Մայրիկը խիստ բարկացավ, ու Անահիտը հուզված լաց եղավ:

Նա հոգնած էր, որովհետև ամբողջ օրն աշխատել էր:

Ոչ ոք չէր ցանկանում նրան օգնել, քանի որ ստախոս էր:

Արևը շողում էր, և եղանակը տաք էր:

3. Կետադրեք նախադասությունները:

Գլխարկով մարդը մոտեցավ մեզ, ողջունեց, մեղմ ժպտաց ու առանց հրաժեշտ տալու հեռացավ:

Հարսանիքին հավաքվել էին աղքատ, հարուստ, նշանավոր, անհայտ մարդիկ, բոլորը պարում էին, ուրախանում:

Մեքենայից դուրս եկան հորեղբայրս, մորեղբայրս, մայրիկս, պապիս ու տատիս, բայց հայրս չկար:

Նրանք ցարմացած նայում էին այդ բարձրահասակ, շիկահեր, թիկնեղ, խիստ ու բարի դեմքով մարդուն ով բոլորին ժպտում էր:

Մենք նույնիսկ չէինք հիշում, թե ինչպես դուրս եկանք փողոց, և Արմենը արագ զանգահարեց հեռախոսով, ինչ որ բան պատմեց ու զայրացած վազեց անհայտ ուղղությամբ:

Հաշվետու պատում

Մասնակիցներ՝ 4-րդ դասարանի սովորողներ
Ժամկետ՝ մայիս
Նպատակ՝ ամփոփել 4-րդ դասարանի ձեռքբերումները

Հարցաշար

  • Հրապարակիր մայրենիիդ բաժնի հղումը, գրիր, թե սեպտեմբերից մինչև այսօր քանի նյութ ես հրապարակել այդ բաժնում։
    93
  • Ներկայացրու մայրենիի դասընթացին իրականացված քեզ համար ամենահետաքրքիր նախագիծը, հրապարակիր դրա ընթացքում քո ամենահաջողված նյութը։
    ընթերցողական նախագիծ
  • Մայրենիի դասընթացին իրականացված ուսումնական պարապմունքների ձևերից ամենից շատ քեզ ո՞րն է դուր գալիս՝ տեքստի հետ առաջադրանքներ, բանաստեղծությունների ընթերցում-քննարկում, լեզվական աշխատանքներ, ընթերցանություն, աշխատանք գիրք-տետրով, ուսումնական խաղեր, ստեղծագործական աշխատանքներ․․․
  • 3-4 նախադասությամբ պատմիր մայրենիի դասընթացի մասին, փորձիր գնահատել դրա առավելությունները, թերությունները։
    Իմ համար դուր է գալիս ընկեր Գոհարը ,իսկ դասերը իմ համար ձանձրալի են։
  • Տեսանյութով ներկայացրու այս տարի սովորած բանաստեղծություններից մեկը, որն ամենից շատ ես հավանել։
  • Ո՞ր հեղինակների ստեղծագործություններն ենք այս տարի կարդացել, կա մի բան, որ հատուկ հիշել ես նրանց սեղծագործություններից և կարևոր է քեզ համար։
    Շատ եմ հավանել Կոմիտասի <<ծառեր թփեր լեցուն միրգ>> բանաստեղծությունը։
  • Եթե փերձենք գույն տալ այս տարվա մայրենիի քո դասրեին, ի/նչ գույն կընտրես։
    Ես կընտրեմ կարմիր։
  • Մայրենիի դասընթացը գնահատիր քեզ օգտակար լինելու տեսակետից։ Քանի՞ միավոր կտաս։ Ես կգնահատեմ 9:
  • Ի՞նչ ակնկալիքներ ունեիր կամ ի՞նչ կուզեիր, որ լիներ մայրենիի դասընթացին, որ չի եղել։Ես կուզեի շատ կարդաի։
  • 5-րդ դասարանում ինչպե՞ս կցանկանաս, որ քո մայրենիի դասընթացը կազմակերպվի։Առնվազն 5 նախադասությամբ պատմիր։

Ելքի ստուգատես․ 4-րդ աշխատանք․

Ա․ Թվարկիր, թե ինչ գրքեր ես կարդացել ։Ես կարդացել եմ սուրի և սամի արկածները և նոստրամկնուսի խորհրդավոր ձեռագիը։
Բ․ Ովքե՞ր են կարդացածդ գրքերի հեղինակները։ սուրի և սամի արկածները -Ջաննի Ռոդարի նոստրամկնուսի խորհրդավոր ձեռագիը-Ջերոնիմո Ստիլտոն ։
Գ․ Ինչե՞ր ես սովորել կարդացածդ գրքերից
Ես սովորել եմ նոստրամկնուսի խորհրդավոր ձեռագիրից ,որ պետք է գնալ արկածների հետևից ,իսկ սուրի և սամի արկածների ես ոչմիբան չեմ սովորել։
Դ․ Քեզ ամենից շատ դուր եկած գիրքը համառոտ ներկայացրու։
Ելքի ստուգատես․ 4-րդ աշխատանք․

Հայերեն լեզու

Բառերն ինքդ բացատրիր

Արևմուտք-Արևմտյան դպրոց։

Դասագիրք- գիրք որտեղ առաջադրանքներ կան։

Գազարագույն-գույն որը տարբեր մրգերից է օրինակ նարինջ։

Դասղեկ-մարդ որը սովորացնում է տարբեր դաս։

Զարդատուփ-տուփ որի մեջ կան զարդեր։

Ձեռագործ-գործ որով ձեռով էին անում։

Կարգապահ-մարդ որը կարգի է պահում։

Scroll: Horizontal: Նախադասությունը լրացրո՛ւ.

 Երեխան   թռվռուն էր, ինչպես թիթեռնիկը:

  Լուսինը  պայծառ էր, ինչպես արևը:

 փոտորիքը  կտկտան էր, ինչպես կարկուտը:

Ծիծաղը  զրնգուն էր, ինչպես զանգը:

Մեղուն տզզում էր, ինչպես ճանճը:
Ագեվազ   թռչկոտում էր, ինչպես նապաստակը:

Դուռը ճռճռում էր, ինչպես ձյունը:

Ծիտը  ծվծվում էր, ինչպես մուկը:

Scroll: Horizontal: Նախադասությունը լրացրո՛ւ.

Կատուն այնքան արագ չի վազում, ինչքան նապաստակը:

Կատուն նապաստակից դանդաղ է վազում:
Նապաստակը կատվից  արագ է  վազում:

Շունն այնքան բարձր չի ցատկում, ինչքան կատուն:

Կատուն շնից ցացր է ցատկում:

Շունը կատվից բարձր է ցատկում:

Կրիան այնքան դանդաղաշարժ չէ, ինքան խխունջը:
Կրիան խխունջից դանդաղ է:

Խխունջը կրիայից մի փոքր արագ է:

Վագրն այնքան ուժեղ չէ, ինչքան առյուծը:

Վագրն առյուծից  ուժեղ է:

Առյուծը վագրից  թույլ .է:

Scroll: Horizontal: Հարցերին պատասխանի՛ր.

Ճնճղուկն այնքան բարձր չի թռչում, ինչքան ծիծեռնակը: Արծիվն ավելի բարձր է թռչում, քան ծիծեռնակը:

Սրանցից ո՞րն է ամենաբարձրը թռչում:

Արծիվը ավելի բարձր է թռչում  ծիծեռանկից և ճնճղուկը։

Սրանցից ո՞րն է ամենացածրը թռչում:
Ճնճղուկը ավելի  ցածրէ  իջնում քանց  ծածեռնակը և արծիվը։

Բլրակն այնքան բարձր չէ, ինչքան բլուրը: Սարն ավելի բարձր է, քան բլուրը:

Սրանցից ո՞րն է ամենաբարձրը:

Սարը բարձր է քան բլակից և բլուրից։

Սրանից ո՞րն է ամենացածրը:

Բլրակը ավելի բարձր է չե իչքան բլուրը և սարը։

Scroll: Horizontal: Նախադասությունները լրացրո՛ւ հարցերին համապատասխան բառերով.

Շնիկն ու գորտերը

(Ինչպիսի՞)Փոքրիկ շնիկն ընկավ մի անցորդի ետևից ու գնաց: Երկար ճանապարհից ու ամառվա (ինչի՞ց) քրտնալուց հոգնած, իրիկնամուտին մի լճակի մոտ, խոտերի վրա (ինչպե՞ս) տաք պառկեց քնելու: նա քուն մտավ, իսկ գորտերը մոտերքում (ինչպե՞ս)առթնանալ .սկսեցին համերգը: Շնիկի (ինչպիսի՞) չի լսում ոչմի բան  քունը խանգարվեց: նա (ինչքա՞ն) մի ժամ անցավ .բարկացավ, մոտեցավ լճափին ու գորտերի վրա (ի՞նչ արեց) կանգնեց Բայց ինչքան էլ հաչեց, (ինչե՞րը) չէին  չլռեցին: Շունը (ինչպե՞ս) հաչեց, և  ասաց. «Ես ձեզնից հիմար կլինեմ, եթե ձեր նման ճղճղաններին (ի՞նչ) հաչել սովորեցնեմ: »

Scroll: Horizontal: Ընկերոջդ այնպիսի՛ բան պատմիր, որ զարմացած ասի՝

Սիրում է մի մարդուն չի կարող իրա հետ խոսա։

  • Չի՛ կարող պատահել:

Այնպիսի՛ բան պատմիր ընկերոջդ, որ տխրած ասի՝

Եթե իրան հանելու են դպրոցիծ կամ իրա սիրածը չի սիրելու։

  • Չի՛ կարող պատահել:

Այնպիսի՛ բան պատմիր ընկերոջդ, որ ուրախացած ասի՝

Որ քննությունը հանձնի լավ։

  • Չի՛ կարող պատահել:

Այնպիսի՛ բան պատմիր ընկերոջդ, որ բարկացած ասի՝

Որ ես իրա մթքերնեմ լսում։

  • Չի՛ կարող պատահել:

Այնպիսի՛ բան պատմիր ընկերոջդ, որ վստահ ասի՝

Որ ինքը մենակ իրա ընկերուհու հետ ապրելու։

  • Scroll: Horizontal: Այս աշխարհն էլ այսպիսին է. մի մասում ապրում են բառեր, մյուս մասում՝ այս բառերի շա՜տ հետաքրքիր բացատրությունները: Չի՛ կարող պատահել:

Բացատրությունները գրի՛ր.

Կարոտել-Մարդ որը շատ է ուզում տեսնի այս մարդու։

Կանաչ-խոտի գույն։

Երգել-Մարդ որը բերանը բացում է և տարբեր ձայներ։

Հայելի- Որևէ երևույթի՝ պրոցեսի ևն անդրադարձումը՝ արտահայտությունը՝ արտացոլումը: Գրականությունը կյանքի հայելին Է:

Կատակ-Ծիծաղալու խոսք

Scroll: Horizontal: Չեմ կարող չգնալ նախադասության իմաստը ո՞ր նախադասությունն է արտահայտում:Կարկուտ-սպիտակ կլորիկներ;

Չեմ կարող գնալ:– Պիտի չգնամ:

Կարող եմ չգնալ:– Չպիտի գնամ:

Չպիտի գնամ:– Պիտի չգնամ:

Պոչատ աղվեսը

Ես իմ պոչը թողեցի թակարդում և միտք արեցի, թե ոնց ապրեմ աշխարհում այդպես խայտառակված: Եվ որոշեցի մյուս աղվեսներին էլ համոզել, որ նրանց պոչերն էլ կտրեմ:Ես բոլոր աղվեսներին հավաքեցի և սկսեցի նրանց համոզել, որ կտրեն իրենց պոչերը, նախ` որովհետև գեղեցիկ չեն, և երկրորդ` ավելորդ բեռ են: Բայց մի աղվես ինձ պատասխանեց. «Է՛, բարեկա՜մս, դու մեզ այդ խորհուրդը չէիր տա, եթե դրանից օգուտ չունենայիր»:

ՄԱՅՐԵՆԻԻ ՍՏՈՒԳԱՏԵՍ

1-ին աշխատանք․ Ա և Բ խմբի բառերով կազմեք զույգեր, ընտրեք դրանցից որևէ մեկը և դարձրեք վերնագիր, դրանով մի հեքիաթ հորինեք և հեքիաթի համար նկար նկարեք։


Ա․ ամաչկոտ, հուզված, հոգնած, լուսավոր, ճաշոտ, քաղցր
Բ․ գլուխ, նապաստակ, աթոռ, կրիա, արջուկ, ժամացույց
Հուզված նապաստակ,ճաշոտ կրիա,լուսավոր ժամացույց ,հոգնած արջուկ,ամաչկոտ գլուխ,քաղցր աթոռ։


Քաղցր աթոռ

Լինում է չի լինում մի քաղցր աթոռ է լինում ։ Նրան ասում են քաղցր աթոռ ,որովհետև նա շոկոլադից էր նա անվերջ էր ճամփորդները ընդամենը այդ աթոռի համար գալիս էին որ փորձեին։ Մի օր մի մարդ կերավ և մարդիկ տեսան որ շոկոլադը վերջանում է և հասկանում են որ էլ անվերջ չի այդ աթոռը։Բոլոր երեխաները տխրել էին ,բայց մի քանի ամիս հետո մի կախարդ եկավ և ասեց
-ինչու եք տխուր
-մենք տխուր ենք ,որովհետև մեր շոկոլադե աթոռը էլ անվերջ չի
-հա՜ են կախարդական աթոռը վորը ես էի ստեղծել նրան անվանում էին քաղցր աթոռ
-Հա հա այդ աթոռը
-ես կարող եմ այդ աթոռը հետ բերել ,բայց մի պայմանով ,որ դու՝ք բաղադրիչները բերեք
-լավ լավ մենք կբերենք
կախարդն ասաց ,որ պետք է վարդի մի կտոր ,իշխան և շոկոլադ։Նրանք այդ ամենը բերում ն և կախարդը սարքում է։